KİFOZ (KAMBURLUK) NEDİR?
Kifoz Nedir?
Omurgaya arkadan baktığımız zaman omurların birbiri üzerine diziliminden oluşan ve kafa ile leğen kemiğinin tam ortasından geçen bir izdüşümü olan düz bir kolon olduğunu görürüz. İnsan omurgasına yandan bakınca ise böyle bir düz hat olmadığını ve omurların her birinin birbirleri ile bir açı yaparak oluşturduğu fizyolojik birtakım eğrilikler olduğunu görürüz. Örneğin göğüs, sırt bölgemizde birkifoz(kambur) varken bunu izleyen bel bölgemizde bir çukurluk vardır.
İnsanların göğüs, sırt bölgesindeki kifoz kişiler arasında çok geniş bir farklılık gösterir. Bir başka deyişle sizin de etrafınızda gözlediğiniz gibi, bazı insanlar daha kambur dururken bazıları daha dik durmaktadırlar. Bu kamburluğun fizyolojik olarak kabul edilen ölçüsel bir sınırı vardır. İnsanın rahat ayakta durduğu pozisyonda çekilen yan radyografisinde yapılacak bir açı ölçümünde, bu sınır 20 derece ile 55 derece arasında değişmektedir. Yani 20 derece kifozu olan bir insanın da 55 derece kifozu olan bir insanın da kifozları normal sınırlar içinde kabul edilir. Dolayısıyla bir ailenin herhangi bir bireyinin diğer bir bireyden daha az ya da daha fazla kambur olması son derece normaldir.
Biraz önce tanımladığımız fizyolojik ayakta duruşta 35 derecelik kifozu olan bir insanın kötü duruşa bağlı kamburluğunun (kifozunun), örneğin 55 dereceye çıkması pozisyonel bir kamburluktur. Ailelerin çocuklarında gördükleri kamburluk şikayetinin en sık nedeni budur.
Yapısal kamburluk, o kişinin fizyolojik ayakta duruşta dahi 55 derecenin üzerinde olan ve çoğu zaman altta yatan bir kemik veya yumuşak doku patolojisine bağlı ortaya çıkan kamburluktur. Bu kamburluk doğuştan omurga anomalilerine (konjenital kifoz), bazı kemik hastalıklarına (iskelet displazisi, nörofibromatozis vs.), omurga enfeksiyonu (omurga tüberkülozu vs.) veya omurga kırıklarına bağlı omurların hasar görmesiyle oluşabilen çeşitli sinir ve kas hastalıklarına bağlı olabilir.
Ancak, büyümekte olan hastalarda yapısal kamburluğun en sık nedeni Schuermann hastalığı diye tanımlanan ve nedeni bilinmeyen bir etkilenmeye bağlı, omurgaların dikdörtgen şekillerini kaybedip kamalaşmaları ile ortaya çıkan kamburluktur. Schuermann hastalığı tedavi edilmezse kamburluğun artması ve tehlikeli boyutlara ulaşması ile sonuçlanabilir.
Kifoz Nasıl Anlaşılır?
Ailelerin kolaylıkla yapabileceği bir test ile ikisi birbirinden ayırt edilebilir. Çocuğunuza dik dur dediğinizde mevcut kamburluğunu belirgin olarak düzeltebiliyor ise, bu büyük ihtimal ile postürel kamburluktur. Burada dikkat edilmesi gereken kamburluğun nereden düzeldiğidir. Eğer kamburluk en çıkıntılı yerinden düzeliyorsa sorun yoktur. Bazen kamburluğun en çıkıntılı yeri hiç düzelmez ve daha üst ile alttaki omurlardan bir miktar düzelme olabilir. Bazen de kamburluk belirgin olarak değil de hafif bir düzelme gösterebilir. İşte bu iki durumda doktorunuza başvurup profesyonel yardım almanız gerekli olabilir.
Kifozun Nedenleri;
Postürel kamburluğun en önemli sebepleri kötü pozisyonda oturuş ve fizik kondisyon yetersizliğidir. Özellikle günümüz çocukları vakitlerinin büyük çoğunluğunu okul, dershane ve bilgisayar üçgeninde geçirmektedir. Çocuklar ne yazık ki hareket etmelerini sağlayan oyunlar veya sportif aktivitelerden uzak durmaktadırlar. Bu yaşam tarzı hem çocuklarımızın vakitlerinin büyük çoğunluğunu kötü oturuş pozisyonunda geçirmesine neden olmakta hem de spor yapamadıkları için kötü bir fizik kondisyona sahip olmalarına neden olmaktadır. Bu iki kötü alışkanlık ise pozisyonel kamburluğun en önemli sebepleridir.
Genel olarak suçlanan bir diğer unsur olan ağır okul çantalarının da bu olayın gerçek sorumlusu olmadığını hatırlatmak isteriz. Ancak ağır okul çantaları omurga sağlığı için uygun değildir. Çocukluk döneminde bel ve sırt ağrısına ve daha ileri yaşlarda yine bel ağrısı ve bel fıtığı gibi durumların gelişmesine zemin hazırlar.
Ailelerin aslında bu konu da en çok yaptıkları şey sürekli olarak çocuklarını dik dur diye uyarmaktır. Çocuk çoğu zaman uyarılınca dik durmakta ve akabinde tekrar kambur pozisyonuna dönmektedir. Ardından ikinci, sonra bir üçüncü uyarı gelmekte ancak uyarılar hiçbir şekilde işe yaramadığı gibi aile ile çocuklar arasında bazen ciddi gerginliğe ve inatlaşmaya neden olmaktadır. Ailelere tavsiyemiz bu çeşit tekrarlayan uyarılardan vazgeçmeleridir.
Kifozun Önlenmesi ve Tedavisi;
Postürel kamburluğu önlemek için en başta sebeplerini yok etmek gerekir. Günümüz çocuklarını okul, dershane, bilgisayar üçgeninden vazgeçirmemiz veya alıkoymamız tabii ki gerçekçi bir yaklaşım değildir. Bu konu ile ilgili kontrol edebileceğimiz bazı şeyler vardır. Öncelikle işe oturma alışkanlıklarından başlamak gerekir. Çocukların çalışma masaları ve sandalyelerinin uygun konum, açı, yükseklikte olmasını sağlamak, yine monitör ve klavye yüksekliklerini uygun pozisyonlara ayarlamak iyi bir başlangıç olacaktır. Bu ayarlamalar ile çocuklarımızın omurgalarını fizyolojik sınırlarda tutabilecekleri ideal pozisyona alışmalarını sağlayabiliriz. Bir diğer önemli konu da çocuklarımızı spora vakit ayırmaları konusunda ikna ve motive etmektir. Spor, çocuğunuzun fizik kondisyonunu, omurgayı dik tutan kasların kuvvetini ve dayanıklılığını arttırarak postürel kamburluğun önüne geçecektir. Bunun en iyi ispatı çocuğunuzun kamburluk şikayetinden sportif açıdan daha aktif olduğu yaz aylarında daha az şikayetçi olmamızdır. Haftada en az 3 gün bir saatlik sportif aktivite kötü duruş sorununun çözülmesinde yardımcı olacaktır.
Yoga ve Pilates uygulamaları, omurgayı çevreleyen kasları güçlendirerek kifoz (kamburluk) dan kaynaklanan ağrıların giderilmesine yardımcı olarak kişinin yaşam kalitesini arttırmaktadır. Ayrıca duruş bozukluklarının giderilmesi ve postürün düzeltilmesinde de büyük rol oynamaktadır.
Not: Bilgiler omurgasagligimerkezi.comdan alıntılanmıştır.